Dinsdag is er een gedeeltelijke zonsverduistering

Het verloop van de eclips op 25 oktober 2022. De zonpositie van links naar rechts. Links het begin rond 11.07 uur. De zon klimt tijdens de eclips nog hoger boven de horizon en staat rond 13.00 uur (positie rechts) op 25 graden hoogte.

Het verloop van de eclips op 25 oktober 2022. De zonpositie van links naar rechts. Links het begin rond 11.07 uur. De zon klimt tijdens de eclips nog hoger boven de horizon en staat rond 13.00 uur (positie rechts) op 25 graden hoogte. Foto: Jacob Kuiper, Stellarium

Wie vorig jaar op 10 juni de gedeeltelijke zonsverduistering in ons land heeft gemist, krijgt morgen, dinsdag 25 oktober, een nieuwe kans. Het is weer een gedeeltelijke eclips, maar de ‘hap uit de zon’ is wel iets groter dan die van vorig jaar.

Rond zeven minuten over elf ‘s ochtends begint de maan een stukje van zon te bedekken. Een uur later is de eclips maximaal en nog een uur later is de zon weer helemaal zichtbaar. Op het maximum (12.05 uur) is de grootte van deze eclips in Nederland gemiddeld 0,33. Dat betekent dat de maan 1/3 van de diameter van de zon bedekt. Rekenen we dat om dan blijkt dat 22 procent van het oppervlak van de zonneschijf aan het oog onttrokken.

Zonnepanelen zullen, bij onbewolkt weer, op dat moment dus ook 22% minder energie op kunnen wekken. Binnen ons land verschilt het bedekkingspercentage van plaats tot plaats. In het Zeeuwse Cadzand wordt ‘slechts’ 18,7 procent van de zonneschijf afgeschermd, terwijl iemand op Schiermonnikoog 25,6 procent zon mist.

Als u de hap uit de zon wilt bekijken, dan is een aantal zaken belangrijk. Kijk nooit direct naar de zon. Het nog steeds zichtbare deel van de zon kan uw ogen in zeer korte tijd beschadigen. Gebruik daarom altijd een eclipsbrilletje, maar kijk ook daarmee niet te lang, hooguit enkele tientallen seconden achtereen.

Kijk nooit via een verrekijker naar de zon, het kan acute blindheid veroorzaken. Soms wordt gezegd dat je ook een CD kan gebruiken om de eclips te bekijken. Doe dat niet; een CD laat teveel schadelijke straling door en is dus zeer onveilig. Het enige filter dat enigszins met een eclipsbril vergeleken kan worden is een laskap. Laskappen met een gradatie van 13 of hoger verzwakken het zonlicht ook voldoende, maar een eclipsbril blijft het handigste.

2026: Totale eclips in Noord-Spanje

Hopelijk zit het weer morgen een beetje mee om de zonsverduistering te zien. Valt het tegen, dan zullen we geduld moeten hebben tot 29 maart 2025. Dan is er in Nederland een gedeeltelijke eclips met een grootte van 0,35. Ruim een jaar later, op 12 augustus 2026, is er hier een veel grotere gedeeltelijke zonsverduistering (grootte 0,90) waarbij maximaal 88 procent van het zonneoppervlak wordt bedekt. Aan de Spaanse noordwestkust wordt de zon dan ‘s avonds 1 minuut en 41 seconden geheel verduisterd bij een zonshoogte van 10 graden.