Monumentenweekend in de regio

Het concert is op Landgoed De Oldenhof. Foto: Albert Speelman
Aan monumentale panden zijn zaterdag en zondag bijvoorbeeld te bezichtigen ‘t Lokaal Kalenberg aan het Kalenbergerpad 4, Museumboerderij Het Olde Maat Uus Giethoorn aan het Binnenpad 52, Het Veerhuys Steenwijk aan het Steenwijkerdiep 2 en de begraafplaats in Ossenzijl aan de Lageweg 19. Deze monumentale begraafplaats heeft een parkachtige toegang met kolk. Het is aangelegd in de jaren ’30 van de vorige eeuw, aan de buitenzijde van het dorp. In 2015 is de klok in het torentje van het baarhuisje hersteld. Daarmee kan nu ook weer geluid worden tijdens uitvaarten.
Bijzondere eetgelegenheden die op zaterdag bezichtigd kunnen worden zijn Café de Moespot aan Moespot 17. Dit is een bruin café met bijbehorende inrichting zoals er nog maar weinig bestaan. Het ligt aan de oude Zuiderzeedijk tussen Vollenhove en Blokzijl in een gebied dat vóór de aanleg van de Afsluitdijk uitkeek over zee. Het was een welkome halteplaats voor reizigers. Er was iedere dag maar één soort middagmaal te verkrijgen, dat boven een vuur werd gekookt in één pot boven het vuur: de moespot. De Heren van de Rechter aan de Markt 72 is het voormalige stadhuis van Steenwijk. Over de oudste geschiedenis van het stadhuis is niet veel bekend. Wel is bekend dat het stadhuis ook onderdak bood aan het politiebureau en de brandweer. Vanaf 1838 was hier ook het kantongerecht gehuisvest. In 1842 heeft er een grote verbouwing plaatsgevonden. Bij deze verbouwing heeft het pand zijn huidige gepleisterde neoclassistische gevel met de gepleisterde hoekblokken gekregen. De ingang is voorzien van gestileerde ionische pilasters op postamenten met daarboven een balkon. Op de daklijst staat een dakkapel met wijzerplaat. Binnen in het pand zijn nog twee houten eikendeuren te zien met de 15-eeuwse rozetten.
De kapel van De Laatste Eer aan de Kornputsingel 42 is ook op zaterdag te bezichtigen. Er zijn dan ook optredens in het kader van Kopje Cultuur. Dit op 25 september 1898 ingewijde pand is gebouwd als kerk voor de Vereniging van Vrijzinnig Hervormden. De glas-in-loodramen en het orgel uit 1879 herinneren nog aan deze functie. Het gebouw maakt deel uit van een vrijwel gesloten straatwand uit de 19e eeuw, waarin diverse bouwstijlen zijn te vinden. Deze voormalige kapel is sinds 1990 in gebruik bij het uitvaartcentrum.
De Monnikenmolen aan de Molenstraat 1 in Sint Jansklooster ontleent zijn naam aan de vroegere bezitters van de molen, het kloosterconvent op de Sint Janskamp. De huidige achtkantige stellingmolen stamt uit 1857 en staat op een plaats waar al eeuwenlang een standerdmolen had gestaan. Deze koren- en pelmolen en de een aantal voorlopers daarvan werden gebouwd door het molenaarsgeslacht Van Benthem(1780-1991). De diameter van het wiekenkruis (de vlucht) bedraagt ruim 20 meter. In de jaren 30 van de vorige eeuw werd de molen grotendeels ontmanteld en werden er silo’s in de romp gebouwd. In 1997 werd molen volledig gerestaureerd en weer maalvaardig gemaakt. In dit jaar ging de Monnikenmolen weer ‘echt’ draaien en werd en sindsdien wordt er weer meel gemaakt met behulp van de wind.
Havezathe De Oldenhof aan de Oppen Swolle 7 is zaterdag tussen 10.00 en 17.00 uur geopend. Omstreeks 1635 bouwde Gerhard Sloet de Oldenhof nabij Vollenhove. Naast het hoofdhuis omvat deze historische buitenplaats een historische parkaanleg van rond 1800 en een in 1788 gebouwde boerderij. Het huis is aan drie kanten omgeven door een gracht en is sinds de bouw een aantal keren fors verbouwd. De kenmerkende uitbouw en de grote ramen aan de westzijde van het hoofdgebouw zijn het resultaat van een verbouwing aan het eind van de 19e eeuw. Eind jaren ‘70 van de 20e eeuw is het hoofdgebouw verbouwd tot appartementen. Daarbij is ook een aantal dichtgemetselde vensteropeningen in de noord- en zuidgevel weer opengebroken. Het huis en de boerderij worden omgeven door een landgoed van meer dan 20 hectare, met een rijke afwisseling van bos en weiland. De boomgaard herbergt oude fruitrassen. Het Engelsch Boschje is onlangs weer in oude luister hersteld. Dit park in Engelse landschapsstijl uit het einde van de 18-eeuw, is vermoedelijk ontworpen door de landschapsarchitect Blum. Het weer in oude luister terugbrengen van het Engelsch Boschje is net vòòr 1 september afgerond. Er is een folder gemaakt met speciale aandacht voor dit herstelde landschapspark voor bezoekers beschikbaar. Tijdens de Open Monumentendag krijgen de bezoekers onder meer de gelegenheid om de geheel vernieuwde grote zaal te bezichtigen, die tevens beschikbaar is als trouwlocatie. Op zondag 12 september is het huis en de tuin gesloten. Wel kunt u dan het parkbos bezoeken. De naastgelegen koffie- en theeschenkerij van de familie Jongman in de rijksmonumentale boerderij Oppen Swolle 5 is op beide dagen geopend.
Ook op zaterdag te bezichtigen zijn de Tuinen van Marxveld aan de Bisschopstraat 22 in Vollenhove. De geschreven geschiedenis van Marxveld, dat toen nog niet zo heette, begint rond het begin van de 16e eeuw. Willem Sloet komt als eigenaar voor op een lijst van brandladders en brandhaken die het stadsbestuur in 1501 had laten opmaken. In het midden van de 17e eeuw onderging Marxveld waarschijnlijk een ingrijpende verbouwing, waardoor het pand meer aanzien kreeg. De schelpmotieven boven de ramen zijn hiervan nog een zichtbaar onderdeel. Omstreeks 1860 vond een grootschalige verbouwing plaats, waarbij Marxveld werd versoberd en vergroot tot zijn huidige omvang. In die periode is ook het naastgelegen koetshuis gebouwd. Na eeuwenlange bewoning kwam het pand in 1972 leeg te staan en raakte het in verval. Marxveld werd vervolgens verkocht aan de voormalige gemeente Brederwiede, dat het gebruikte als kantoorruimte. In 2004 werd Marxveld verkocht aan een particulier en sindsdien is het pand weer in gebruik als woning. De ommuurde tuinen zijn in vier stijlen aangelegd: Middeleeuwse stijl, Renaissance, Barok en de Landschapsstijl.
Het monument De Zandkoele aan Heetveld 64a in Sint Jansklooster is te vinden net buiten de bebouwing aan de weg Heetveld nabij Sint Jansklooster. Het monument geeft een indruk hoe het huidige landschap in de loop der jaren is ontstaan: een uniek geologisch beeld van de aardlagen. De (gerestaureerde) kaart van Scandinavië is uitgelegd in houtsnippers en schelpen met daarin aangegeven de herkomstplaats van de in Nederland gevonden zwerfstenen.
De Doopsgezinde Kerk ‘t Lam aan de Breestraat 2 in Blokzijl is zaterdag geopend tussen 10.00 en 16.00 uur. De in 1700 gebouwde vermaning ‘t Lam bevindt zich in het kostuum centrum van Blokzijl. De doopsgezinde gemeente is ontstaan in de 16e eeuw. In de eerste helft van de 17e eeuw was ruim de helft van de bevolking van het stadje Doopsgezind. De stad aan de Zuiderzee trok talloze handelslieden aan. Er was een sterke band met Amsterdam. ‘t Lam is naar Amsterdams voorbeeld gebouwd.
Gemalen open
Tijdens Open Monumentendag op zaterdag 11 september opent Waterschap Drents Overijsselse Delta de deuren van de gemalen A.F. Stroïnk in Vollenhove en Streukelerzijl in Hasselt. Tussen 10.00 en 16.00 uur kunnen bezoekers een kijkje nemen in de gemalen die het waterpeil regelen en zorgen voor voldoende water. Ook zijn er van 10.00 tot 14.00 uur excursies langs de Stenendijk in Hasselt. De toegang is gratis. Tip: Kom met de fiets!
Bezoekers krijgen een uniek kijkje achter de schermen tijdens een rondleiding bij de gemalen. Waar moet je rekening mee houden als je het gemaal bedient en welke machines gebruikt het waterschap om ervoor te zorgen dat het waterpeil onder controle blijft? Op deze en andere vragen krijgen geïnteresseerden antwoord als ze een bezoek brengen aan het gemaal. Uiteraard wordt er rekening gehouden met de geldende coronaregels en bijbehorende maatregelen
Bezoekers kunnen terecht bij gemaal A.F. Stroïnk (Vollenhove) en gemaal Streukelerzijl (Hasselt) voor een blik achter de coulissen. Bij gemaal A.F. Stroïnk krijgen belangstellenden een rondleiding bij het gemaal dat het waterpeil regelt in een deel van Noordwest-Overijssel. Bij gemaal Streukelerzijl duiken bezoekers in de geschiedenis van het waterbeheer.
Adres gemaal A.F. Stroïnk: Weg van Twee Nijenhuizen 18, 8325 PD Vollenhove en adres gemaal Streukelerzijl: Gennerdijk 20, 8061 PR Hasselt
Wandeltocht Stenendijk Hasselt
Iets verder richting Hasselt ligt de Stenendijk. De Stenendijk is een unieke historische zeedijk (ca 16e eeuw) langs het Zwarte Water en de monding van de Vecht. De Stenendijk is veilig, maar wel kwetsbaar. Daarom wordt de Stenendijk gerestaureerd en versterkt voor de toekomst.. Vanaf molen ‘De Zwaluw’ organiseert het waterschap van 10.00 tot 14.00 uur excursies langs de dijk. De historie en restauratie van de muur staan centraal in het verhaal.
Open Monumentendag
Deze evenementen sluiten aan bij de landelijke Open Monumentendagen die in het tweede weekend van september plaatsvinden. Het thema voor dit jaar is ‘inclusief erfgoed’. De Nederlandse vertaling is: Mijn monument is jouw monument. Een thema dat gastvrijheid en toegankelijkheid uitdraagt.
Meer informatie