Actieplan om oude historische boerderijen in het Land van Vollenhove te verduurzamen

Een oude historische boerderij aan De Leeuwte.

Een oude historische boerderij aan De Leeuwte. Foto: archief Wilbert Bijzitter

Het verduurzamen van historische boerderijen is geen eenvoudige klus, zo bleek uit een bijeenkomst van de Boerderijenstichting in Sint Jansklooster. Daarom wordt er een actieplan gemaakt.

Meer dan vijftig belangstellenden, die in historische boerderijen in het Land van Vollenhove wonen, kwamen op deze bijeenkomst af. De deelnemers bespraken in groepen twee centrale vragen: Wat zijn de belangrijkste problemen waar je tegen aanloopt bij het onderhouden en verbeteren van een oude boerderij? En: hoe kan de Boerderijenstichting de bewoners bij de oplossing van deze problemen ondersteunen?

Veel boerderijen hebben problemen met verzakkende funderingen en optrekkend vocht. Het behoud van het rieten dak is een dure zaak (en vooral als er steenmarters huis houden). De energietransitie is bij een historische boerderij geen eenvoudige zaak: grote volumes en geen spouw. Dat betekent veel kosten om te isoleren en te verwarmen. „En is de vrees of de grote investeringen wel terugverdiend kunnen worden”, zegt Henk de Zeeuw van de Boerderijenstichting.

Weinig steun

Ook twijfels of de aangerade warmtesystemen wel zullen voldoen. „Het is soms ook moeilijk om het behoud van de historische elementen te combineren met de gewenste energiebesparing of alleen tegen grote extra kosten. Waar voor rijksmonumenten subsidies bestaan, is er voor de vele karakteristieke boerderijen weinig steun. Er zou meer steun moeten zijn voor behoud van rieten daken, structurele reparaties (bijvoorbeeld aan fundering) en verduurzaming, is de wens van de bewoners. „Soms maken gemeentelijke regels gewenste oplossingen onmogelijk (bijvoorbeeld voor dubbele bewoning of herbestemming, zonnecellen op een rieten daken of op landbouwgrond).

Fondsen aanschrijven

Wat zou de Boerderijenstichting voor deze bewoners kunnen betekenen? „Doorgaan met maken beschrijvingen van de historie van boerderijen en de verhalen van bewoners. Deze beschrijvingen zijn van waarde bij het maken van verbouwingsplannen en versterken ook de vergunningaanvraag bij de gemeente. Verder zijn bijeenkomsten over specifieke thema’s met experts en ervaringsuitwisselingen tussen de bewoners en lokale bouwondernemers wenselijk. De stichting gaat speciale regelingen voor onderhoud/verduurzamen van historische boerderijen bepleiten en projecten opzetten om financiering te mobiliseren uit bestaande fondsen, zoals bijvoorbeeld het provinciale fonds Leefbaar Platteland”, aldus Henk de Zeeuw.

Ook zou de stichting betere regeling kunnen bepleiten voor dubbele bewoning of herbestemming van grote boerderijen. De brandverzekering is soms een probleem bij een gedeelde boerderij. De stichting kan overleggen met verzekeringsmaatschappijen over betere voorwaarden.

Actieplan

Voorzitter Heike van Blom gaf ter afsluiting aan dat de uitkomsten van deze avond door de stichting gebruikt zullen worden als basis voor het maken van een actieplan voor de komende twee jaar. In oktober zal een tweede bewonersavond georganiseerd worden over één van de genoemde thema’s.